Fietstherapie powered by Eddy Merckx en Hase Pino.

Fietstherapie powered by Eddy Merckx en Hase Pino.

1.   Inleiding
Dit project heeft als bedoeling om outdoor therapie mogelijk en toegankelijk te maken in de regio Antwerpen. De meeste outdoor therapie in België is gefocust op avontuurlijker acties die dit soms moeilijk of niet geschikt maken voor een aantal doelgroepen. De keuze om een Hase Pino tandemfiets te gebruiken, maakt deze therapievorm veel flexibeler en laat toe dat bijvoorbeeld mensen met een lichte fysieke beperking, overgewicht of simpelweg personen die zich niet makkelijk kunnen verplaatsen, toch ook geholpen kunnen worden.

Omdat het hier om een grote investering gaat wou ik via 

 

2.   Wat is een Hase Pino tandemfiets
Hase is een Duits merk dat reeds lang gespecialiseerd is in het bereikbaar maken van fietsen voor alternatieve doelgroepen. Ze focussen zich hiervoor dan ook voornamelijk op andere dan “gewone” tweewielers. Handfietsen, ligfietsen, driewielers, elektrische trikes,… doorheen de jaren werd een doorgedreven expertise opgebouwd in specifiek geconfigureerde fietsen voor elke gebruikssituatie.

Het Pino-type is speciaal ontworpen om communicatie tussen beide gebruikers te vereenvoudigen en om een maximum aan comfort te bieden aan de voorste fietser. De twee personen bevinden zich dichter bij elkaar dan bij een gewone tandem, wat maakt dat een gesprek op normale wijze gevoerd kan worden.

De voorste rijder kan meefietsen, of, wanneer dit wenselijk is, als gewone passagier vervoerd worden of “freewheelen” – bewegen zonder overmatige druk te moeten uitoefenen of een bepaald tempo te volgen.

Een ander groot veerdeel ten opzichte van een gewone tandem of een riksja-stijl fiets is dat beide fietsers een volledig open beeld hebben: door de lagere plaatsing van de voorste fietser behoudt de achterste een goed overzicht, terwijl ook de voorste gebruiker vrij kan rondkijken en duidelijk kan aangeven welke richting te volgen is.


 

3.   Wie werkt er mee aan het project?
De bezieler van dit project is Eddy Merckx. Op zijn 54ste heeft hij reeds heel wat watertjes doorzwommen. Door zijn bewogen leven is hij van heel wat markten thuis.

In zijn jonge jaren kwam Eddy in aanraking met een aantal moeilijkere kanten van het leven, jarenlange verslaving aan drank en drugs. Met vallen en opstaan is hij hieraan ontkomen. Dit proces heeft uiteraard sporen nagelaten: dit heeft Eddy voor een groot deel gemaakt tot wie hij is. Het officiële systeem is belangrijk, maar is niet altijd op maat gesneden van ieder individu. Juist wanneer iemand door de mazen van het net dreigt te glippen, is het belangrijk dat er iets of iemand deze kan redden – meteen één van de principiële redenen waarom dit project zich (ook) wilt richten tot mensen die zich op de marge bevinden en misschien net niet in aanmerking komen voor ondersteuning, of die moeilijk te bereiken zijn.

Eén van de pilaren waar Eddy zich aan optrok is lichamelijke beweging. Hij verdiepte zich dan ook in Crossfit en is nu reeds 8 jaar actief als coach. Hij is dan ook een groot gelover in de heilzame werking van in beweging komen en blijven. Ook hiervan maakte Eddy een sociaal project, wat leidde tot jarenlange Crossfit-training in de gevangenissen van Leuven en Mechelen.

Op latere leeftijd heeft Eddy zich herschoold tot orthopedagoog. Met dit diploma onder de arm ging hij aan de slag als begeleider bij Thuishaven Ritmica. Hier is hij mee verantwoordelijk voor de begeleiding van een groep mensen met een lichte mentale beperking en/of psychische uitdagingen.

Door zijn combinatie van ervaring op zowel fysiek als psychologisch vlak, als coach, begeleider én sociaal geëngageerd persoon, is Eddy dan ook uniek geplaatst om dit project uit te werken en tot een succes te maken.


 

4.   Doelgroepen
Dit type fiets leent zich tot verschillende vormen van therapie. Dit project wilt niet te specifiek focussen op één vlak, maar een wijd aanbod verzekeren van complementaire mogelijkheden.

Er is een duidelijke plaats weggelegd bij fysieke (revalidatie-)therapie, zowel na letsels als na langdurige zware therapie (bv herstel na kanker).

Waar dergelijke revalidatie al te vaak beperkt blijft tot gesloten ruimtes (praktijk van een kinesist, fitnessruimtes) wordt er in dit project bewust de openlucht en de ruimte opgezocht, wat een bewezen positieve invloed heeft op het herstel en het mentaal welbevinden. Door het mobiele karakter kan de therapie ook starten bij de woonst van een gebruiker, wat sterk drempelverlagend werkt. Verplaatsingen naar een ziekenhuis of een praktijk zijn voor mensen met een beperkt netwerk immers vaak een zware opgave.

Daarnaast biedt deze fiets ook perspectieven voor re-activatie en het langer zelfstandig houden van bepaalde doelgroepen. Heel wat mensen kunnen om diverse reden niet of niet meer zelfstandig fietsen. Denk bijvoorbeeld aan personen met de ziekte van Parkinson: zij waren misschien zeer actief maar kunnen door een verlies van evenwicht of door spierproblemen niet meer alleen gaan fietsen op verantwoorde wijze. Ook personen die geconfronteerd worden met jong-dementie zijn misschien nog volledig fysiek in orde, maar kunnen toch niet meer alleen met de fiets rondrijden voor langere tochten.

Verder zijn er dan ook doelgroepen die niet langer fysiek in staat zijn om volledig alleen te fietsen: personen met spierziektes of een fysieke beperking.

Aan de andere kant is er ook de meer emotioneel-therapeutische kant van het verhaal. Er is al meermaals aangetoond dat buiten komen op zich al helpt bij heel wat psychologische klachten. Dit combineren met lichaamsbeweging en een therapeutisch gesprek is een extra efficiënte manier om verschillende aspecten van problemen samen aan te pakken. Denk hierbij aan personen met obesitas, die op een niet-confronterende manier in beweging worden gebracht, terug natuur en omgeving kunnen ontdekken, en ondertussen een gesprek kunnen voeren over hun problematiek. Ook werd er reeds een positief gebruik gemaakt van combinaties van therapie en beweging bij personen met een verslavingsproblematiek. Bewegen tijdens een therapiesessie is een manier om spanningen te doen afnemen en de focus te helpen verleggen.

Last but not least kan dit project ook bijdragen aan het bestrijden van vereenzaming. Steeds meer mensen vereenzamen, een trend die nog versterkt is tijdens de Corona-lockdowns. Terug buitenkomen en aansluiting vinden met de wereld om je heen kan een enorme uitdaging zijn. Hierin kan een gezamenlijke fietstocht ook een uitweg bieden.


 

5.   Sociaal engagement
Dit project heeft niet onmiddellijk tot doel om een winstgevende propositie te zijn. Wel om een bijdrage te leveren aan de sociale cohesie in de regio, en om groepen die nu soms uit de boot vallen, toch de mogelijkheid te geven om een vorm van therapie en steun te vinden. Door een goede balans van gebruikers, kan er ook aandacht uitgaan naar doelgroepen die om diverse redenen geen steun genieten of hun weg niet (kunnen) vinden in de reeds bestaande structuren. Uiteraard kan hierbij gekeken worden naar lagere inkomens of groepen die hun weg niet vinden naar overheidsinstellingen. Daarnaast zijn er ook groepen die nét niet in aanmerking komen voor bijvoorbeeld een assistentiebudget, of maar zeer beperkt. Door de lage kosten van het project – geen locatie die gehuurd moet worden, geen verplaatsingskosten, geen tussenpersonen – kan er gewerkt worden met een systeem waarbij een beperkt aantal volwaardig betalende klanten, ook toelaten om anderen aan een verminderd tarief toegang te geven tot hulp.

 

In overleg met de gebruiker, kunnen er zeer diverse routes gekozen worden. Er zijn heel wat pareltjes verborgen in de wijde omgeving van Antwerpen, waar veel mensen zich uiteraard niet van bewust zijn. Fietstochten door de natuur in de buurt helpen dan ook niet alleen de persoon zelf te groeien, maar brengen tegelijk ook meer bekendheid – en appreciatie – voor de natuur in de regio.