Financiële hulplijnen voor alleenstaande ouders

Alleenstaande moeders en vaders hebben het financieel vaak zwaar. Zelfs in een welvarend land als Nederland. Toch zijn er (financiële) regelingen die hulp kunnen bieden. Zo is er kinderbijslag voor alle ouders, en aanvullende toeslagen voor ouders met een lager inkomen. Het is dus verstandig om na te kijken waar je recht op hebt. Met deze gids helpen we je graag op weg bij het vinden van essentiële financiële hulplijnen.

Het financiële landschap van alleenstaande moeders (en vaders)

Nederland telt in 2023 volgens het CBS ruim 17,8 miljoen personen, waarvan meer dan 600.000 alleenstaande ouders. Daarvan is maar liefst 80,6% een alleenstaande moeder. Simpelweg omdat kinderen na een scheiding meestal bij de moeder blijven wonen.

Schrikbarend is het dat na jarenlange daling van het aantal personen met risico op armoede, dit cijfer nu weer stijgt. Mede door de hoge energieprijzen en stijgende prijzen van dagelijkse boodschappen. Gezinnen met een alleenstaande vader of moeder lopen volgens de statistieken daarbij het hoogste risico op armoede. De reden hiervoor is dat er natuurlijk slechts één kostwinner is. In vele gevallen moeten eenoudergezinnen zelfs rondkomen van een bijstandsuitkering.

Iedereen weet natuurlijk dat kinderen veel geld kosten. Maar voor alleenstaande moeders en vaders is die financiële last volgens het CBS zelfs nog hoger ten opzichte van hun besteedbare inkomen. Juist omdat ze die kosten niet met elkaar kunnen delen. Bovendien werken vrouwen ook vaker parttime en veelal in banen met een lager salaris.

Extra kosten die kunnen ontstaan voor alleenstaande ouders

Laten we eerst eens kijken naar de jonge jaren van een kind. Denk aan de eerste babyspullen, zoals kleding, de inrichting van de babykamer en noodzakelijke spullen voor de verzorging van je kleintje. Volgens het Nibud komen deze eenmalige kosten uit op zo’n € 834,-. En dan hebben we het nog niet eens over een kinderwagen. Als alleenstaande ouder komen er na die kraamperiode nog veel meer financiële lasten op je af. Denk aan kinderopvang, de vrijwillige ouderbijdrage op school of aan sportactiviteiten of andere hobby’s. Bovendien groeien kinderen sneller dan je denkt weer uit hun kleding en schoenen. Toch kun je deze kosten beperken door slim te budgetteren.

Het is bijvoorbeeld niet echt nodig om altijd alles nieuw te kopen. Kijk eens naar tweedehands kleding of speelgoed. Een kind heeft hier geen moeite mee. Op platforms zoals Marktplaats of Vinted vind je meer dan je denkt. Of organiseer een ruilmiddag met andere moeders, waarbij jullie speelgoed of kleding ruilen. Pluspunt: zo doe je andere kinderen ook een plezier met spullen waar jouw kind niet meer naar omkijkt.  

Heb je daarnaast de app Too Good To Go al gedownload? Voor maar een paar euro kun je daarmee goedkoop aan eten komen, dat niet meer in supermarkten of andere winkels wordt verkocht vanwege de beperkte houdbaarheid. Gooi het direct in de vriezer of maak er direct een voedzame en gezonde maaltijd van. Zo help je ook nog eens mee aan het verminderen van voedselverspilling.

Als alleenstaande ouder ontkom je bijna niet aan kinderopvang, als jij ook wil blijven werken. Maar kijk daarbij eerst eens goed naar de mogelijkheden. Een crèche lijkt misschien op het eerste oog duurder dan een gastouder, maar valt vaak toch goedkoper uit. Omdat je enkel de afgenomen uren betaald in plaats van vaste dagen.

Financiële steun voor alleenstaande ouders

Gelukkig hebben we hier in Nederland een flink vangnet als het gaat om financiële steun voor alleenstaande moeders of vaders. Daarnaast zijn er verschillende beurzen, fondsen en subsidies gericht op de ontwikkeling en begeleiding van alleenstaande ouders. Tot slot zijn er meerdere goede doelen die zich richten op ouders in financiële nood.

Overheidsmiddelen voor alleenstaande ouders

Kindgebonden budget

Het kindgebonden budget is specifiek bedoeld voor ouders van kinderen tot 18 jaar onder een bepaald inkomen. Daarbij maakt het trouwens niet uit of het gaat om je eigen kind of een pleeg- of adoptiekind. Je kind hoeft zelfs niet bij jou te wonen.

Naast het kindgebonden budget krijgen alleenstaande ouders nog een extra toelage. Mits ze geen toeslagpartner hebben. Deze specifieke regeling is trouwens de opvolger van de alleenstaande ouderkorting, die is afgeschaft in 2015 om het aantal regelingen te vereenvoudigen.

Kinderopvangtoeslag

Als je werkt, kom je ook in aanmerking voor kinderopvangtoeslag. Hiermee biedt de overheid een bijdrage in de kosten voor de opvang op het moment dat jij werkt. De hoogte hiervan is net zoals bij het kindgebonden budget afhankelijk van je verzamelinkomen. Wel moet de opvang geregeld zijn via een erkende instelling of gastouder.

Kinderbijslag

Kinderbijslag is een regeling van de overheid geldig voor alle ouders van kinderen tot en met 18 jaar. Bovendien is deze regeling onafhankelijk van je inkomen. Iedere ouder die in Nederland woont en/of in loondienst werkt, heeft recht op kinderbijslag voor thuiswonende eigen kinderen en soms pleegkinderen.

Heeft je kind intensieve zorg nodig en is deze tussen de 3 en 18 jaar, dan heb je mogelijk recht op het dubbele bedrag aan kinderbijslag. Mocht je kind bij de andere ouder wonen, dan heb je soms ook recht op kinderbijslag. Het loont dus zeker om na te gaan of jij hier aansprak op kunt maken.

Tegemoetkoming schoolkosten

Gemeentes vergoeden tot slot soms ook bepaalde kosten gerelateerd aan het onderwijs. Als een vorm van bijzondere bijstand. Deze vergoeding is afhankelijk van jouw inkomen en van hoe noodzakelijk deze kosten zijn. Voor meer informatie over deze financiële tegemoetkomingen kun je terecht bij de sociale dienst van jouw gemeente.

Inkomensafhankelijke combinatiekorting

Naast al deze toeslagen heb je ook recht op inkomensafhankelijke combinatiekorting. Dat is een korting op je inkomstenbelasting. De inkomensafhankelijke combinatiekorting is een regeling van de overheid om werk en zorg voor je kind beter met elkaar te kunnen combineren. Wel moet je kind jonger zijn dan 12 jaar en ingeschreven staan op jouw adres.

Beurzen en toelagen voor alleenstaande moeders en vaders

Studiefondsen

Laagbetaald werk en de zorg voor een kind gaan als alleenstaande ouder vaak hand in hand met een gebrek aan tijd en geld om een opleiding te volgen. Dat leidt er voor veelal alleenstaande moeders toe, dat zij in een armoedespiraal terecht komen waar ze maar lastig uit geraken.

Gelukkig zijn er ook studiebeurzen die zich specifiek richten op de financiële ondersteuning van vrouwen die een opleiding willen doen die leidt tot economische zelfstandigheid. Voorheen beter bekend als het Betsy Perk Opleidingsfonds, maar tegenwoordig te vinden onder de naam Tesselschade Studiefonds.

Een ander soortgelijk fonds is de Christine Stichting, die ondersteuning biedt van ongehuwde of alleenstaande vrouwen, met of zonder kinderen. Zij bieden een studiefonds voor vrouwen die zich willen herscholen of omscholen om een betere positie in de maatschappij te verwerven.

Verder is er uiteraard het DUO waar je studiefinanciering kunt aanvragen. Als alleenstaande vader of moeder die wil studeren, kun je bij DUO bovendien een eenoudertoeslag aanvragen.

Fonds voor de vakantie van alleenstaande moeders

Alleenstaande moeders komen vaak niet toe aan ontspanning en rust. Laat staan aan een vakantie. Zeker als zij in een moeilijke financiële situatie zitten zoals een bijstandsuitkering. Stichting Blijdesteyn biedt deze vrouwen een vakantiebeurs aan ter waarde van maximaal € 750,- voor een vakantie naar keuze.

Het Hendrik Pierson Fonds biedt zowel alleenstaande vaders als moeder de financiële mogelijkheid om een korte periode met elkaar op vakantie te gaan. Dit georganiseerd in samenwerking met de Stichting Reis met je Hart. Deze stichting onderhoudt het contact met zowel het gezin als de hulpverleners van maatschappelijke organisaties, die hulp bieden aan alleenstaande ouders.

Goede doelen die alleenstaande ouders helpen

Als ouders weinig geld te besteden hebben, kunnen zij ook van diverse goede doelen financiële hulp krijgen. Als het gaat om onderwijs, sport, cultuur of algemeen welzijn van het kind kun je onder andere terecht bij de Leergeldstichting. Zij zetten zich in voor schoolgaande kinderen van 4 tot 18 jaar uit gezinnen met beperkte financiële middelen. Ook het Jeugdfonds Sport & Cultuur betaalt de contributie / lesgeld voor kinderen en jongeren uit gezinnen waar geen geld is voor een sport of muziekles.

Stichting Jarige Job biedt kinderen uit de armste gezinnen een bijzondere verjaardag. Niet door het geven van geld, maar door middel van een verjaardagsbox met versiering, traktaties voor op school, wat lekkers voor de verjaardagsvisite en een leuk cadeau. Via GoFundMe vind je trouwens ook veel goede initiatieven die geld inzamelen om kinderen in armoede met Sinterklaas een cadeau te geven.

Tot slot kind je bij het Nationaal Fonds Kinderhulp terecht als je nergens anders terecht kan. Zij helpen kinderen met bijvoorbeeld een fiets of kleding. Ook een dagje uit, sport- of muziekles of een laptop voor school behoren tot de mogelijkheden. Dit gaat overigens wel altijd via een maatschappelijke organisatie, zoals een maatschappelijk werker, jeugdhulpverlener of wijkteam.

Hoe crowdfunding alleenstaande moeders en vaders kan helpen

Als alleenstaande ouder kunnen er ongelooflijke tegenslagen en moeilijke uitdagingen op je pad komen. Van kleine medische noodgevallen tot een ernstige medische of financiële crisis. Als het moeilijk blijkt te zijn om via de overheid, fondsen of goede doelen steun te vinden voor deze uitdagingen, dan kan crowdfunding een oplossing zijn. Om de financiële druk te verminderen en de bijkomende financiële stress te verlichten.

Bij een crowdfundactie op GoFundMe draait het volledig om hoe jij jouw verhaal vertelt. Zorg voor een helder verhaal, waarin je vertelt over jouw situatie. Leg ook uit wat je nodig hebt en waar je hun donaties voor gaat gebruiken. Deel je actie vervolgens met vrienden en familie op social media en vraag jouw volgers om jouw actie ook onder hun netwerk te delen. Dat zet mensen ertoe aan om jouw goede doel op verschillende manieren te steunen. En geeft hen de kans om jouw gezin op een heel duidelijke, specifieke en positieve manier te helpen.

Succesverhalen van alleenstaande ouders op GoFundMe

Marloes Sonke is alleenstaande moeder van twee kinderen, die vecht voor een betere toekomst. Na slachtoffer te zijn geweest van een gewapende overval in haar geboorteland Malawi, heeft zij al haar spullen verkocht om in Nederland te gaan wonen. Hier kon zij echter geen sociale huurwoning krijgen en moest noodgedwongen weer terug naar Malawi, waar zij een cursus volgt om zichzelf om te scholen. Hiervoor heeft ze financiële steun gevraagd aan vrienden en familie.

Ongelooflijk zwaar is het als een kind ziek is en speciale zorg nodig heeft, terwijl de ouder van een bijstandsuitkering leeft. Zoals in het geval van alleenstaande moeder Mendy, wiens zoontje Mees geboren is met een genafwijking en 24/7 toezicht nodig heeft. Zij zamelt via GoFundMe geld in om een aanbouw te laten plaatsen, zodat Mees thuis kan blijven wonen en de zorg kan blijven krijgen die hij nodig heeft.

Enkele jaren geleden werden de Amerikaanse Brodie Copeland en zijn vader slachtoffer van de terroristische aanval in Nice (Frankrijk), waarbij 84 mensen omkwamen. De honkbalclub waar Brodie speelde, startte een GoFundMe op om de nabestaanden te steunen en haalde bijna 100.000 dollar op.